Asarcık ilçesi Akyazı Köyü sınırları içerisinde bulunan Tarihi Gökgöl Camii M. 1767 (H. 1180) yılında ahşap olarak yapılmıştır.

M. 1870 (H. 1291) yılında ilk kez, M. 1970 yılında ise son kez tamir görmüştür. Tarihi 300 yıl öncesine dayanan Gökgöl Camiinin çevresinde bulunan yerli büyük taştan yapılmış mezar taşlarıda dikkat çekicidir. Mezar taşlarında Osmanlıca tarih düşülmüş ve kabir sahibine ait bilgiler bulunmaktadır.

Eski Cuma Camii olarak kullanılan Camiye giriş kuzey yönde yer alan çift kanatlı ahşap bir kapı ile sağlanır. Caminin harim mekanı kare planlı olup daha sonraki dönemlerde üç yönden genişletilerek “U” şeklinde son cemaat yeri oluşturulmuştur. Caminin aslı ahşaptan yapılmış iken sonradan eklenen son cemaat yeri tuğladan yapılmıştır. Aynı durum ikinci katta da tekrarlanmıştır.

Caminin iç mekânından doğu batı doğrultusunda ahşap çerçeveli dikdörtgen şeklinde, iki küçük pencere son cemaat yerine açılmaktadır. İkinci bir kapı ile caminin ana bölümüne girilir. Duvarlar tamamen ahşap malzemeden olup, sonraki onarımlarda değiştirilerek verniklenmiştir. Birinci kat tavanını mihrap eksenindeki iki direğe oturan iki kalas taşımaktadır. Bu kalaslar caminin güney yönünde dış cepheye kadar uzanmaktadır. Ahşap taşıyıcı direkler altta yivli, üstte geometrik şekiller ile şekillendirilerek sütun görevi verilmiştir. Taşıyıcı direklerin iki yanında oyma teknikli bir rozet olup, doğudaki direğin yanına denk gelen kalasın doğu yönün de M.1870 (H.1291) tarihi ve Hacı Sofu Hasan Usta ismi oyularak Osmanlıca yazılmış onarım kitabesi mevcuttur. Batı yöndeki kirişte de M.1768 (H. 1181) tarihi yazılıdır. Mihrabın sağında minber solunda kürsü yer almaktadır. Mihrap önü tek bir mekan görünümünde olup, yüksek, ferah bir mekan elde edilmiştir.

İkinci kata, birinci kat son cemaat yerinin solunda bulunan ahşap merdivenlerden çıkılır. Çift kanatlı ahşap kapı ile yonca şeklinde, mahfil özelliği gösteren ikinci kat mekânına girilir. Caminin en önemli özellikleri çift kanatlı ahşap kapılarındaki sanat özelliği taşıyan el işçiliğidir. Her iki katın girişindeki çift kanatlı ahşap kapılar özenle işlenmiştir. Birinci kattaki taşıyıcı direklerdeki oyma ahşap işçiliği Türk ahşap oymacılığının tüm özellik ve güzelliklerini yansıtmaktadır. Yonca biçiminde 2. Kat şeklindeki mahfilde değişik bir mimari olgu vardır ve bu özellikleriyle yöredeki diğer camiler içerisinde farklı bir güzellik sergiler. Kırma çatılı olup alaturka kiremitlidir.

Caminin etrafında 3-4 yüzyıllık mezarlarında içinde olduğu söylenen kalabalık bir mezarlık vardır. Çok geniş bir alana yayılmış olan mezarlığın yanında olan caminin ön kısmında 1 – 2 dönümlük boş bir çim arazinin üzerine şadırvan ve ekli tesisler köylüler tarafından yapılmıştır. Söz konusu bu çim alanda her yıl Kurban Bayramının 2. gününde yapılan Ziiret Günü olarak bilinen bir şenlik yapılır.

Geniş bir alana yayılan Gökgöl sırasıyla Akyazı, Kuyumcuoğlu ve Gündoğdu (Tığmaç) Köylerinin ayrılmasıyla Gökgöl Camii Akyazı Köyü hudutları içerisinde kalmıştır. Camii ve etrafındaki mezarlık bu köylerin sınırı olan bir konumdadır. Camiinin etrafındaki mezarlıkta söz konusu köylerin mezarları olup; bu köyler eski Gökgöl köyünü oluşturmaktadır. Caminin bakımı için belli bir arazinin vakfedildiği, bu arazileri halen amacına uygun olarak kullanıldığı, ayrıca bahçe içerisinde bulunan otlarına satılarak elde edilen gelirle vakfın desteklenmesi Türk Vakıf geleneğinin güzel bir örneğini sergilemektedir. Gökgöl Köyü Camii’nin mimari ve üslup açısından 16. yy. ahşap camileri özelliğini taşıdığı anlaşılmaktadır.

The Historical Gökgöl Mosque, located within the boundaries of Akyazı Village in Asarcık district, M. 1767 (H. 1180) was made of wood.

M. 1870 (H. 1291) for the first time in A.D. in 1970, it was repaired for the last time. The local large stone tombstones located around the Gökgöl Mosque, whose history dates back to 300 years, are also noteworthy. There is information about the owner of the tomb and the Ottoman date has been deducted from the tombstones.

The entrance to the Mosque, which is used as the Old Friday Mosque, is provided by a double-winged wooden door located in the north direction. The harim space of the mosque has a square plan and was expanded in three directions in later periods to form the last congregation place in the form of a “U”. While the original mosque was made of wood, the last congregation place added later was made of brick. The same situation was repeated on the second floor.

Two small rectangular windows with wooden frames open from the interior of the mosque in the east-west direction to the place of the last communion. The main part of the mosque is entered by a second door. The walls are made entirely of wood and have been changed and varnished in subsequent repairs. The first floor ceiling is carried by two planks sitting on two poles on the axis of the altar. These planks extend to the exterior of the mosque in the south direction. Wooden support poles are grooved at the bottom and shaped with geometric shapes at the top and given the task of columns. There is a badge with carved technique on both sides of the supporting poles, and the M of the plank corresponding to the side of the pole on the east is also on the east direction.1870 (H.1291) there is a repair inscription written in Ottoman by carving the date and name of Hacı Sofu Hasan Usta. And M. On the beam in the west direction.1768 (H. 1181) his date is inscribed. There is a pulpit to the right of the altar and a lectern to the left. The front of the mihrab has the appearance of a single space, and a high, spacious space has been obtained.

The second floor is reached by wooden stairs, the first floor of which is located to the left of the last communion place. It is entered into the second floor space, which has a clover-shaped, wooden door with a double wing and a cellar feature. The most important features of the mosque are the handcrafted works of art on the double-winged wooden doors. The double-winged wooden doors at the entrance to both floors are carefully processed. The carved woodwork on the bearing posts on the first floor reflects all the features and beauties of Turkish wood carving. 2. In clover form. There is a different architectural phenomenon in the floor-shaped vault and it exhibits a different beauty among other mosques in the region with these features. It has a hipped roof and is tiled with alaturka.

Around the mosque there is a crowded cemetery, in which the graves of the 3rd-4th centuries are said to be located. In the front of the mosque, which is next to the cemetery, which is spread over a very large area, 1 – 2 acres of empty grass land has been made on the site of the fountain and the attached facilities have been made by the villagers. It is in this grass area that the 2nd Eid al-Adha is held every year. a festival known as the Day of Agriculture is held on the day.

Gökgöl Mosque has remained within the boundaries of Akyazı Village with the separation of Akyazı, Kuyumcuoğlu and Gündoğdu (Tığmaç) Villages, which are spread over a wide area, respectively. The mosque and the surrounding cemetery are located on the border of these villages. There are graves of these villages in the cemetery around the mosque; these villages make up the old Gökgöl village. A good example of the Turkish Foundation tradition is that a certain land was donated for the maintenance of the mosque, that these lands are still being used for their intended purpose, and that the foundation is supported by the income obtained by selling its herbs in the garden. The 16th Gökgöl Village Mosque in terms of architecture and style. century. it is understood that it has the feature of wooden mosques.

Kaynak: BedirHaber